Yaklaşık 1 yıldır Lizbon’da yaşıyorum ve Portekiz yemek kültürünün beni çok da etkilemediğini peşinen söylemek isterim. Özellikle neredeyse hiç baharat kullanılmaması, yemeklerin bulamaç halinde bir çok malzemenin karışımından ya da tam tersi çok az malzemeyle yapılması ve oldukça zayıf görsellikleri sebebiyle yemekler bana keyifsiz geliyor. Öte yandan zevkler farklılık gösterebileceği için aranızdan aşağıda saydığım yerel lezzetleri sevenlerin çıkacağını tahmin ediyorum. Konu içki olduğunda ise durum biraz farklı zira çok sevdiğim iki farklı şarabı Portekiz’de keşfettim, yazının devamında onlardan da bahsedeceğim. Konudan sapmadan Portekiz mutfağına göz atalım.
*Öncelikle belirtmem gerekir ki Portekiz Atlantik Okyanusu ülkesi ve mutfağın demirbaşını deniz ürünleri oluşturuyor. Okyanus balıkları, midyeler, karides, istakoz, ahtapot ve aklınıza gelebilecek her türlü deniz ürünü Portekiz yemek kültürünün bir parçası.
Portekiz mutfağında neler var?
Bacalhau – Morina Balığı
Portekiz’de yolda yürürken kokusunu alacağınız, restoranlarda menüde en çok adını göreceğiniz, marketlerde karşınıza çıkacak bu balığın adı ‘Bacalhau’ (Türkçe: Morina Balığı). Portekizliler genellikle kurutulmuş olarak satın alıp, pişirdikleri bu balığı ‘sadık arkadaş’ diye tanımlıyorlar ve Bacalhau’dan birbirinden farklı bir çok yemek yapıyorlar. Aklıma ilk gelen 3 Bacalhau yemeği şöyle: Bacalhau com Natas bir çeşit balık lazanyası olarak adlandırılabilir, yukarıdaki fotoğrafta görebileceğiniz Brás à bacalhau kızarmış patates, çırpılmış yumurta ve Bacalhau’dan oluşan bir yemek ve üçüncüsü bir çeşit balık köftesi olan Pasteis de Bacalhau.
Lizbon merkezde bulunan Pasteis de Bacalhau dükkanında şahane peynirli bir bacalhau köfte yiyebilirsiniz. Siteleri burada.
Sardalya
Portekiz’in bir diğer meşhur balığı sardalya. Boyutları bizim bildiğimiz sardalyanın iki katı kadar olan balıkları tuzlayarak ve temizlemeden (sipariş edecekseniz aklınızda olsun, balığın organları dahil her şeyi duruyor) pişiriyorlar. Genelde bir porsiyonda 4-5 adet sardalya, haşlanmış patates, yeşillik oluyor ve 7-8 Euro fiyatı ile restoranlarda en hesaplı ana yemek seçenekleri arasında yer alıyor.
Lizbon’da Haziran demek yazın gelişinin kutlandığı Festas de Lisboa-Lizbon Şenlikleri, yani sokaklarda sabahlara kadar süren eğlence, müzik, dans ve sokak yemeği demek. Lizbon şenlikleri, Sardalya Festivali olarak da anılıyor ve tahmin edersiniz ki şehrin her yerinden bir ay boyunca sardalya kokuları yükseliyor. Portekiz yemek kültüründeki önemini siz düşünün ve bence gelmişken balık seviyorsanız sardalyayı denemeden dönmeyin 🙂
Bitoque
Bitoque, üzerine yumurta kırılmış bir parça etin patates kızartması, pirinç ve salata ile servis edilmesinden oluşuyor. Portekizliler muhtemelen yoksulluk sebebiyle eti üzerine yumurta kırarak yemek gibi bir alışkanlık geliştirmişler. Eğer dışarıda Portekiz usulü et (hamburger dahil) sipariş edecekseniz içindekilere bakın, yüksek ihtimalle yumurta vardır. Sevmiyorsanız eğer, siparişinizi yumurtasız notuyla vermenizi tavsiye ederim.
Caldo Verde
Portekizcede caldo çorba, verde ise yeşil demek. Caldo verde, yani yeşil çorbayı basitçe şöyle tarif edebiliriz: bol soğan ve sarımsak ile pişirilmiş, içine domuz sosisi doğranmış kara lahana çorbası.
Queijo da Serra
Queijo Portekizcede peynir anlamına geliyor. Queijo da Serra, koyun sütünden yapılan, küçük tekerlek şeklinde, dışı kabuklu sert, içi yumuşak bir peynir. Genelde masalara yağ, ekmek ve zeytin ile beraber başlangıç olarak getiriliyor. Tadı fena değil ancak aklınızda olsun masaya sorgusuz sualsiz koydukları başlangıç tabaklarından ücret alıyorlar ve sürekli masaya gelen ve geri gönderilen tabakların ne kadar sağlıklı olduğu tartışılır. Ben bu sebeple masaya sorulmadan getirilen peynir tabaklarını almamayı tercih ediyorum.
Pasteis de Belem (Pastel de Nata)
Pastel de Nata, Portekiz’de tüm pastane vitrinlerinde görebileceğiniz, milföyün içine bir çeşit muhallebi koyularak yapılan bir tatlı. Bu tatlıyı kendi özel tarifleri ile yapan tarihi Belem Pastanesi’nde yemenizi tavsiye ederim. Üzerine pudra şekeri ya da tarçın koyarak da tüketilen bu tatlının Pasteis de Belem’de fiyatı 1.10 Euro.
Eğer Belem Pastanesi’ne giderseniz: önünde uzun kuyruklar varsa eğer hızlıca ilerliyor, arkada odalar odalara açılıyor, hatta bir avlusu bile var, oturmasanız bile girip bir içeriyi görün ve eğer alayım biraz tanıdıklara götüreyim derseniz gideceğiniz günün bir gün öncesi alırsanız yolda dayanır, yoksa içinde yumurta olduğu için kısa zamanda bozuluyor.
Bolo Rei (Kral kek)
Özellikle Noel zamanı tüketilen, üzeri fındık fıstık ve şekerleme ile süslü, kral tacına benzetmeye çalıştıkları bir kek çeşidi. Yıl boyu turistik lokasyonlardaki pastanelerin vitrininde görebilirsiniz.
Portekiz şarapları
Vinho Verde
Yeşil, olgunlaşmamış üzümlerden yapılan Portekiz şarabı. Biraz köpüklü, biraz ekşi, içimi kolay, özellikle sıcak havalarda tüketilmesi keyifli olan bir şarap türü. Marketlerden 1-2 Euro’ya alıp, evinize ya da sevdiklerinize götürebilirsiniz.
Porto Şarabı
Kıvamı yoğun-koyu, alkol oranı %20’lere varabilen tatlı bir Portekiz şarabı. Ruby ve Tawny olmak üzere iki farklı çeşidi bulunuyor. Porto şarabını Portekizde tatlı ile servis etmek gibi bir gelenek var ama bana kalırsa bu şekilde servis edilince insanın içi bayılıyor. Bana kalırsa Porto şarabının da yanına en çok peynir tabağı yakışıyor.
Portekiz Biraları
Portekiz’in yerel biraları Super Bock ve Sagres. Super Bock şu sıralar 90’ıncı yılını kutluyor ve bir de siyah (dark) bira versiyonu var,
Portekiz yemek kültürü ve Portekiz’de neler yenir hakkında daha fazla bilgiyi linkteki Lizbon’a gelmeden bilinmesi gerekenler başlıklı yazıda bulabilirsiniz.
Bilgi: Bu yazıdaki fotoğraflar Google’dan alınmıştır.
Ahhhh Belemmmm pastel de Nata ruhuma 10 ılık tarçınlı lokma 😉